मुंबई : गोदरेज ॲग्रोव्हेट लिमिटेड (GAVL) ने त्यांच्या ‘वुमन इन ॲग्रिकल्चर’ अर्थात शेतीतील महिला या शिखर परिषदेच्या पहिल्या आवृत्तीचे आयोजन केले. क्षेत्रातील महिलांना साजरा करण्याजोग्या अशा या शिखर परिषदेचे उद्दिष्ट कृषी क्षेत्रामध्ये विविध दृष्टीकोनांना एकत्र आणणे आणि भारताच्या कृषी क्षेत्रातील महिलांच्या महत्त्वाच्या भूमिकेला संबोधित करण्यासाठी आणि ओळखण्यासाठी विचारप्रवर्तक चर्चा घडवणे हा आहे.
शेती हे पुरुषप्रधान क्षेत्र आहे, असा व्यापक गैरसमज असूनही, आपल्या देशाची आकडेवारी वेगळीच वस्तुस्थिती प्रकट करते. भारतात 86.1 दशलक्ष स्त्रिया कृषी क्षेत्रात कार्यरत आहेत. देशातील एकूण महिला कामगारांपैकी त्यांचे प्रमाण 60 टक्के आहे. ग्रामीण भारतात उदरनिर्वाहासाठी शेतीवर अवलंबून असलेल्या महिलांची टक्केवारी 84 टक्के इतकी आहे. दुसरीकडे, कृषी-व्यवसायातही सर्व ठिकाणी महिलांची संख्या पुरुषांपेक्षा जास्त आहे. त्यामुळे भारतीय कृषी क्षेत्रात महिलांच्या महत्त्वाच्या परंतु अनेकदा दुर्लक्षित केलेल्या भूमिकेवर प्रकाश टाकण्याचा या शिखर परिषदेचा उद्देश होता.
कृषी-अन्न क्षेत्रातील महिलांसाठी रोजगारक्षमता वाढविण्यावरील पॅनेल चर्चेमध्ये या क्षेत्रातील महिलांना भेडसावणा-या कौशल्याच्या फरकांच्या विविध पैलूंमध्ये आणि शैक्षणिक आणि उद्योगातील सहकार्य परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी कशी मदत करू शकते, याबद्दल खोलवर चर्चा झाली. इतर पॅनेल चर्चेत महिलांना नेतृत्वाच्या भूमिकेत विकसित आणि प्रगत करण्यावर लक्ष केंद्रित केले गेले आणि उद्योगातील महिलांना सक्षम बनवण्याची गरज अधोरेखित करताना विचार आणि विचारांची देवाणघेवाण झाली.
कंपनीने पुढाकार घेतलेल्या या शिखर परिषदेवर भाष्य करताना GAVLचे व्यवस्थापकीय संचालक डॉ. बलराम सिंग यादव म्हणाले की, “आमच्या महिला शेतकऱ्यांची मोठी उपस्थिती आणि या क्षेत्रात मोठे योगदान असूनही, आवश्यक संसाधनांचा अभाव आहे. म्हणून ज्या देशात आपल्याला अब्जावधी लोकांचे पोट भरावे लागेल, त्या देशात आपल्याला केवळ शेतातच नव्हे तर कृषी व्यवसायातील महिलांना प्रोत्साहन देण्यासाठी एक इको-सिस्टम तयार करण्याची गरज आहे. त्यांना आवश्यक ज्ञान, पायाभूत सुविधा आणि सहाय्य प्रदान केल्याने आम्हाला निश्चितपणे देशाचे एकूण कृषी उत्पादन वाढविण्यात मदत होईल.”
ते पुढे म्हणाले, “भारत शाश्वत विकासाच्या भविष्यासाठी प्रयत्नशील असताना, मूल्य साखळीला ओलांडून महिलांचे सक्षमीकरण करणे आणि त्यांच्या महत्त्वपूर्ण योगदानाची दखल घेणे अत्यावश्यक आहे. म्हणून, भारतीय कृषी कौशल्य परिषद (ASCI), भारताचे भविष्यातील कृषी नेते (FALI) आणि गोदरेज गुड अँड ग्रीन यांच्याशी भागीदारी करून, आम्ही या क्षेत्रातील 1 लाख महिलांचे उत्तम रोजगाराच्या संधी आणि आर्थिक उन्नतीसाठी पालनपोषण करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.”
